جايگاه فرهنگ در امور انسانى

هر گاه بشر جامعه اى تشكيل داده ،فرهنگ نيز به وجود آمده است . فرهنگ سازه اى است اجتماعى ، چنان پيچ در پيچ و چندبعدى كه ارايه تعريفى جامع از آن دشوار مى نمايد. سبكهاى ادبى - هنرى يك جامعهتشكيل دهنده بخشى از فرهنگ آن جامعه است ؛ همچنين در يك جامعه ، پيدايش فرهنگ سياسى، مركب از رفتار و عقايدى كه زندگى اجتماعى را شكل مى بخشد و در مردم نگرشهايى رادر مورد چگونگى اداره جامعه ايجاد مى كند، نيز محتمل است . فرهنگ از مرز ايدئولوژىفراتر رفته و در واقع خميرمايه هويت بخش افراد يك جامعه است . آگاهى از وجود زبان ،نژاد، پيشينه ، مذهب ، عادات و رسوم ، نهادها و يك موطن واحد و مشترك ، ايجادگر يكفرهنگ مستقل و توتمهاى خود شناسى است .
فرهنگها سطوح مختلفى دارند، مانند فرهنگروستايى ، شهرى ، ملى و يا فرهنگهاى خانوادگى ، قبيله اى يا نژادى . معمولا هويتفرهنگى به يك ملت يا كشور محدود نمى شود. تمدن گسترده ترين سازه هويت فرهنگى است كهدر سايه آن انسانهاى مختلف به مجموعه رسوم و سنن زيبا شناختى ، فلسفى ، تاريخى واجتماعى كه تقريبا از ديگر رسوم متمايز است ، احساس تعلق مى كنند. تمدن ، حكايتگرگرايشهاى فرا ملى است كه ويژگيها و خلقيات بنيادين و خاصى را در انسانها و در برخىمناطق دنيا ايجاد مى كند. تمدن پوياست و ممكن است عناصر ويژه اى داشته باشد، امااغلب تمدنها از ساير فرهنگها و تمدنهاى پيش از خود به طور مستقيم الگو گرفته وتاثير پذيرفته اند. براى مثال ، تمدن مسيحى بخش اعظم پيشرفتهاى فلسفى و علمى - صنعتى خود را مرهون تمدنهاى باستانى و شرقى است . اين تمدن بعدها به هيئت تمدناروپايى در آمد و حول نظريه(دولت - ملت) محوريت يافت . در نهايت ، دامنه تمدناروپايى به آمريكاى شمالى نيز كشيده شد و به فرهنگ غربى تغيير نام داد. اين فرايندتنها به تغيير نام ختم نشد، بلكه تغيير و تحول فيزيكى و فكرى - عقيدتى را نيزبهمراه داشت .
در دنياى معاصر تمدنهاى بارز و مشخصى وجود دارند كه عبارتند از: اسلامى ، غربى ، هندى و چينى . برخى ملتها به تمدن خاصى تعلق ندارند كه اين موضوعممكن است دو علت داشته باشد: يكى اينكه آنها توتمهاى فرهنگى قدرتمند و تقريبامتمايزى نداشته اند كه ميان آنها اتحاد و همدلى ايجاد كند و ديگر اينكه ممكن است درساير تمدنها مستحيل شده باشند. از اين جهت ، موقعيت تمدن مردم آمريكاى جنوبى ،آفريقا و روسيه مشكل آفرين است .